เมื่อหมอบอกว่า...คุณไม่ใช่ผู้หญิง

เลิกแอบเสียที / วิทยา แสงอรุณ Metro Life นสพ. ผู้จัดการวันเสาร์ vitadam2002@yahoo.com
11-12 Nov 2006

ราวยี่สิบปีที่แล้ว นักกรีฑาทีมชาติไทยคนหนึ่งกำลังฝึกซ้อมที่ประเทศเยอรมัน เพื่อเตรียมลงแข่งเอเชี่ยนเกมส์ เธอมีอาการปวดท้องอย่างรุนแรง พอกลับมาบ้านเกิด ตรวจเช็คดู หมอบอกว่า เป็นไส้เลื่อน!!

ไม่นานนัก “จรรยา ชะเอม” เข้าตรวจที่โรงพยาลบาลศิริราช หมอพบว่า ดูจากโครโมโซมแล้ว เธอต้องเป็นผู้ชาย!!! ในเวลานั้น พอหมอถามว่า เธออยากจะเป็นผู้หญิง หรืออยากจะเป็นผู้ชาย? ด้วยอะไรบางอย่างมาดลใจก็ไม่อาจรู้...

เธอบอกไปว่า...อยากเป็นผู้ชาย

ครั้นกลับไปบ้านเกิดก็ปรากฏว่า สิ่งที่เธอบอกเป็นจริงขึ้นมาแล้ว ในเอกสารใบเกิด และเอกสารอื่นๆ ที่อำเภอ ได้ถูกเปลี่ยนชื่อ เปลี่ยนเพศไปแล้ว และเปลี่ยนคำนำหน้าใหม่ ระบุว่า เธอเป็น นาย เลยต้องเปลี่ยนชื่อไปว่า “ยุทธนา ชะเอม”

ถ้าคุณผู้อ่านได้ดูบันทึกสัมภาษณ์ คุณ “หนึ่ง” ในรายการตีสิบ เมื่อวันที่ 31 ตุลาคม 2549 คงแทบไม่เชื่อเลยว่า เรื่องราวพรรค์นี้เกิดขึ้นได้ยังไงกับชีวิตคนๆ หนึ่ง เดี๋ยวเป็นผู้หญิง เดี๋ยวเป็นผู้ชาย

ยังไม่จบแค่นั้นครับ

ตอนครบเกณฑ์ทหาร “หนึ่ง” (ขอหลีกเลี่ยงไม่ใช้สรรพนามว่า “เขา” หรือ “เธอ” นะครับ) ก็เลยต้องเข้าเกณฑ์เหมือนชายฉกรรจ์อื่นๆ จากการตรวจร่างกายถือว่าสมบูรณ์แบบพร้อมเกณฑ์อีกต่างหาก คืออยู่ประเภท ดี 1 ประเภท 1 ถึงเวลาจับสลาก โชคดี หนึ่งจับได้ใบดำ เลยไม่ต้องไปฝึกทหาร

โชคชะตาเริ่มเล่นตลกอีกครั้ง เมื่อหนึ่งต้องแต่งงาน เรื่องของเรื่องคือ สมัยนั้นเข้าทำงานเป็นลูกจ้างประจำในกระทรวงแห่งหนึ่ง หนึ่งอ้างว่า ที่นั่น สนับสนุนให้ทุกคนมีครอบครัว แต่งงานมีหลักมีฐาน หนึ่งก็เลยขอให้ญาติห่างๆ คนหนึ่งมาจดทะเบียนด้วย และคนที่แต่งงานด้วยกับหนึ่งก็รู้ว่า หนึ่งไม่ได้ชอบผู้หญิงด้วยกัน แต่ชอบผู้ชาย

ในเวลานั้น ในใจญาติคงสับสนไม่น้อยว่า คนที่ฉันแต่งงานด้วย เป็นเกย์ หรือเป็นกะเทย หรือเป็นอะไรกันแน่? เพราะคำนำหน้าหนึ่งเป็นนาย รูปลักษณ์ภายนอกดูเป็นผู้ชาย ท่าทางการเดินเป็นผู้ชาย เสียงทุ้มลึกแบบผู้ชาย แต่หนึ่งบอก ฉันชอบผู้ชาย

“ในใจน่ะ หนึ่งชอบผู้ชายนะ ชอบตั้งแต่เด็กๆ มาแล้ว” หนึ่งให้สัมภาษณ์

อีกสิ่งหนึ่งที่บอกหนึ่งว่า หนึ่งไม่ใช่ผู้ชาย หนึ่งไม่ใช่เกย์ และหนึ่งไม่ใช่กะเทยก็คือ อวัยวะเพศ ซึ่งอวัยวะเพศของหนึ่งเป็นผู้หญิง คุณวิทวัสเลยสัมภาษณ์ต่อเรื่อง หน้าอก และเรื่องประจำเดือน ก็ได้รับทราบว่า ตอนอายุ 14-15 ก็เคยมีประจำเดือน (พูดอย่างไม่ค่อยแน่ใจ) และรู้สึกว่า ตัวเองมีหน้าอก

“แต่พอเล่นกีฬามากขึ้นๆ ก็ดูเหมือนหน้าอกจะหายไป”

ชะตาชีวิตพลิกผันอีกครั้งกับ การเป็นชาย/การเป็นหญิง คุณหนึ่งอ้างว่า ตอนทำงานในราชการนั้น งานหนักมากและต้องใช้เวลานานในแต่ละวัน เลยเริ่มใช้ยาบ้าช่วยกระตุ้น จนกระทั่งโดน “ล่อซื้อ” โดยเด็กคนหนึ่งที่เคยเป็นคนขายยาให้ มาเคาะประตูบ้าน แล้วบอกว่า จะขอซื้อยาคืน พอส่งไปให้เท่านั้นแหละ ไม่รู้ตำรวจโผล่มาจากไหน จากการเป็นแค่ผู้ซื้อ เลยโดนจับในข้อหาเป็นผู้ขาย

หนึ่งต้องโทษ และอย่างที่เดาได้ล่ะครับ ถูกส่งไปอยู่เรือนจำชาย

“พ่อก็พยายามวิ่งเต้น บอกใครๆ ว่า ลูกเป็นผู้หญิงนะ แต่ละวันผ่านไปต้องคิดเพิ่ม คิดหนักกว่าคนอื่น คิดระวังตัวเองเป็นสองเท่า คิดไปว่า ถ้าเป็นสาวประเภทสอง คงยังพอทน ยิ่งตอนอาบน้ำ กินข้าว ต้องระวังไปหมด จนผ่านไป 6-7 เดือนก็เริ่มทนไม่ไหวแล้ว ต้องหาที่พึ่ง”

หนึ่งบอกว่า ตัดสินใจขอพบผู้มีอำนาจหน้าที่ในนั้น เพื่อจะบอกว่า ตัวเองเป็นผู้หญิง สิ่งที่ทำให้คนๆ นั้นเชื่อในทีสุดก็คือ ถอดเสื้อผ้าท้าพิสูจน์ แล้วเจ้าหน้าที่ก็ถึงกับอึ้ง เลยช่วยหาทางออกด้วยการให้นักโทษที่ประพฤติดีคนหนึ่งเป็นคนดูแลช่วยเหลือ

ความใกล้ชิดจึงเกิดขึ้น แล้วสองคนก็ตกลงเป็นแฟนกัน

ชีวิตของทั้งสองดำเนินไปนอกคุกแล้วในปัจจุบันนี้ สิ่งที่คุณหนึ่งเล่าต่อมาก็คือ แฟนหนุ่มอยากแต่งงานด้วยกัน แต่ด้วยสถานะของ “นายยุทธนา” จึงเป็นไปไม่ได้ ประกอบกับ หนึ่ง เล่าว่า อยากให้แม่บังเกิดเกล้า ยอมรับ เพราะหลังจากคลอดมาแล้ว แม่ก็ยกให้คนอื่นเลี้ยง เคยพบแม่หนหนึ่ง ซึ่งแม่ก็บอกว่า หนึ่งไม่ใช่ลูก เพราะตอนเกิด

“ฉันมีลูกเป็นผู้หญิงนี่”

จึงเป็นสาเหตุให้คุณหนึ่งติดต่อมาออกในรายการล่ะครับ ตามที่ให้สัมภาษณ์อย่างนั้น เพราะหนึ่งต้องการให้รายการเป็นสื่อช่วยให้ตัวเอง กลับไปใช้สถานะของผู้หญิงดังเดิม รายการตีสิบเลยช่วยจัดการให้หนึ่งไปตรวจอีกครั้งที่โรงพยาบาล

ที่โรงพยาบาลเวชธานี (โดยคุณหมอมงคลชน ฎีระวณิชย์กุล) รายการแสดงภาพวิดีโอ: หนึ่งได้รับการตรวจอย่างละเอียด รวมทั้งขึ้นขาหยั่ง และแล้วก็ถึงเวลาสำคัญที่หมอจะเผยผลตรวจ ซึ่งทางรายการบันทึกภาพไว้ล่วงหน้าแล้ว หมอประกาศในรายการให้เจ้าตัว รายการ และผู้ชมฟังพร้อมๆ กัน ผลปรากฏว่า

“มีโครโมโซม 46 XY เป็นผู้ชายแน่นอน!!!”

มาถึงจุดนี้ ใครๆ ดูอยู่คงต้องอึ้งตามๆ กัน พร้อมกับไม่รู้ว่า จะรู้สึกยังไงดีกับกรณีนี้ คุณหนึ่งนั้น เริ่มจากหน้าถอดสีที่รู้ผล อ้าปากตาค้างเล็กน้อย และเริ่มมีน้ำตาไหลออกมา หนึ่งพูดด้วยเสียงทุ้มๆ ว่า ที่ยอมไปตรวจที่เวชธานี เพราะ “มั่นใจ มั่นใจว่า ตัวเองเป็นผู้หญิง”

ในส่วนท้ายๆ ของรายการ หนึ่งคุยกับคุณวิทวัสด้วยน้ำเสียงเนือยๆ แบบคนผิดหวังลึกๆ ว่า “หนึ่งไม่เข้าใจเลย ไม่มีความสุขกับเขาเลย”

และมีอีกส่วนหนึ่งที่ทางรายการจะพยายามสรุปก็คือ “คนเราเลือก ‘เกิด’ ไม่ได้ และ (ในกรณีนี้) เลือก ‘เป็น’ ไม่ได้อีกด้วย”

คุณผู้อ่านที่เป็นชายรักชาย หรือหญิงรักหญิง สาวประเภทสอง หรือคุณผู้อ่านที่เป็นชายหญิงทั่วไป อ่านมาถึงตรงนี้ รู้สึกอะไรบางอย่างเหมือนผมไหมครับ?

ตกลงแล้ว ความเป็นผู้หญิง ความเป็นเป็นผู้ชาย การมีเพศเป็นหญิง การมีเพศเป็นชาย ความรู้สึกว่าตัวเองเป็นหญิง ตัวเองเป็นชายนั้น
ใคร หรืออะไร เป็นตัวกำหนดกันแน่?

ถ้าเรายึดว่า ใครที่มีโครโมโซมเป็น XY ถือเป็นที่สิ้นสุด คือ คุณต้องเป็นผู้ชาย ชีวิตของคนๆ หนึ่ง และอาจจะมีอีกหลายคนคงต้องอยู่กับความสับสน เพราะรู้สึกว่าตัวเองประหลาด พวกเขาคงต้องทนทุกข์ระทมตลอดทั้งชีวิตทั้งๆ ที่จิตใจตัวเองเป็นผู้หญิงอย่างงั้นหรือ?

ใครกันนะที่บอกว่า คนเราต้องหัดดูแลสุขภาพกันให้ดี ทั้งสุขภาพกาย และใจ?

ในกรณีคุณหนึ่ง ในเมื่อชัดเจนแล้วว่า มีจิตใจเป็นผู้หญิง เจ้าตัวเอง เลือกเองไม่ได้หรือว่า จะเป็นอะไร?

เดิมทีในวงการสาธารณสุขจะเรียกกรณีคุณหนึ่งว่า เป็น “กะเทยแท้” หรือ “hermaphrodite” แต่ในระยะหลังนี้มีศัพท์ใหม่ขึ้นมา ส่วนหนึ่งก็เพื่อลดทอนความรู้สึกลบๆ จากคำว่า hermaphrodite ลง โดยใช้คำว่า Intersex หรือ Intersexual แทน ซึ่งหมายถึง บุคคลที่เกิดมามีอวัยวะเพศไม่ชัดเจนว่า เป็นหญิง หรือชาย

คุณหนึ่งนั้นเป็นตัวอย่างที่น่าศึกษาครับ คุณหนึ่งไม่มีมดลูก มีอวัยวะเพศที่เด่นคือ อวัยวะเพศหญิง มีช่องคลอด แต่เล็ก และก็มีส่วนเล็กๆ คล้ายองคชาติติดอยู่ด้วย ในกรณีคล้ายกันนี้ ในต่างประเทศศึกษากันมานานพอควร

อย่างเรื่องของคุณ Cindy Stone ซึ่งเป็นอาจารย์หญิงสอนวิชาด้านเพศศึกษาที่มหาวิทยาลัยแห่งรัฐอินเดียน่า ก็เป็นอีกคนหนึ่งที่เป็น Intersex ซึ่งเธออยากจะเรียกว่า Disorders of Sex Development หรือ DSD มากกว่า เธอไม่ได้มีโครโมโซม XX เหมือนผู้หญิงทั่วไป แต่เธอมีโครโมโซม Y ด้วย

และอีกอย่างที่สำคัญคือ เธอมีลูกอัณฑะซึ่งอยู่ภายในร่างกาย เธอไม่มีรังไข่ และไม่มีมดลูก เธอไม่รู้ตัวมาก่อนเลยเกี่ยวกับเรื่องนี้ จนกระทั่งเธอสงสัยว่า ทำไมไม่มีประจำเดือนเหมือนเพื่อนคนอื่นๆ แต่ตอนนั้น อายุ 17 ไปตรวจแล้ว หมอบอกว่า เธอมีข้อบกพร่องเกี่ยวกับอวัยวะภายใน เธอมีลูกไม่ได้

เรื่องที่เราๆ ท่านๆ อาจไม่เคยรู้เลยก็คือ นักวิจัยในอเมริกาบอกว่า คนที่เป็น Intersex นั้น พบได้ในเด็กแรกเกิดในอัตรา 1 คน ทุกๆ 1,000 คน หรือทุกๆ 2,500 คน และต่อมามักจะมีการผ่าตัด ปรับแต่งเพื่อให้เกิดความชัดเจนว่า เด็กคนนั้นเป็นหญิง หรือชาย

คำถามก็คือว่า แล้วถ้าเด็กคนนั้น มีจิตใจเป็นเด็กผู้ชาย แต่อวัยวะที่ชัดเจน กลับเป็นอวัยวะเพศหญิงล่ะ จะทำอย่างไร? พ่อแม่ส่วนใหญ่เลยกลายเป็นผู้ต้องตัดสินใจให้ลูก ทั้งๆ ที่ยังไม่รู้ว่า ลูกตัวเองอยากเป็นหญิง หรือเป็นชาย ตอนที่เขาโตแล้ว

กรณีนี้ก็เคยเกิดขึ้นแล้วเหมือนกันครับ และโด่งดังมากทีเดียว เรียกกันในวงการว่า กรณี Joan/John คือ นายจอห์น ไม่ได้เป็น Intersex นะครับ แต่มีเรื่องทำนองเดียวกัน คือ ตอนเกิดมาได้แปดเดือน หมอก็ขลิบอวัยะเพศให้ แต่ทำพลาดครั้งใหญ่ เลยทำให้อวัยวะเพศของทารกน้อยเสียรูปใช้การอย่างอื่นไม่ได้ นอกจากไว้ขับถ่ายปัสสาวะ พ่อแม่ก็พยายามหาทางแก้ไขอย่างสุดความสามารถ ในที่สุด ที่ศูนย์แพทย์ของมหาวิทยาลัย จอห์นส์ ฮอฟกินส์ อันโด่งดัง มีหมอคนหนึ่ง ก็แนะนำว่า

งั้นก็ให้หนูน้อยคนนั้นเป็นผู้หญิงไปเลยแล้วกัน

จริงๆ แล้ว นายจอห์นมีฝาแฝดเหมือนอยู่คนหนึ่ง ทางบ้านเลยต้องปกปิดความจริงไว้ซะมิดชิด ก่อนหน้านั้นทางศูนย์แพทย์ก็ช่วยปรับสภาพร่างกายเขาด้วยการให้ฮอร์โมนเป็นเวลาหลายปี รวมทั้ง “ล้างสมอง” เขาด้วยว่า เขาเป็นผู้หญิงนะ แต่พออายุราว 17 ปี เขาเริ่มไม่ไหวแล้ว จึงเค้นความจริงจากบุพการี และค้นพบว่า ตัวเองเป็นผู้ชาย

ปัจจุบัน คุณจอห์น แต่งงาน และรับบุตรบุญธรรมมาเลี้ยง และใช้ชีวิตแบบผู้ชายทั่วไป

สำหรับคุณหนึ่ง ผมขอเอาใจช่วยนะครับ ให้ต่อสู้ต่อไป และสิ่งที่อาจจะเกิดขึ้นตามมาก็คือ ผู้คนในสังคมของเราจะเริ่มหันมามองเรื่อง เพศสภาพ เพศวิถี และสิทธิมนุษยชนกันมากขึ้น และเราอาจจะหลุดพ้นจากตัวกำหนดชะตาชีวิตที่เราไม่ได้เป็นผู้เลือก

-end-

All rights reserved.